Jednym z przymiotów Kościoła jest - obok jedności i powszechności - apostolskość.
Kociół jest apostolski,ponieważ został zbudowany na wierze Apostołów. Święty
Paweł w Liście do Efezjan ukazuje Kościół jako budowlę wzniesioną na fundamencie
apostołów i proroków, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Jezus (por.Ef.2,20).
Apostołowie są świadkami tajemnic Bożych, wybranymi przez samego Zbawiciela.
Św. PIOTR
Pierwszy papież nosił imię Szymon. Syn Jony, brat apostoła Andrzeja.
Pochodził z Betsaidy, pracował jako rybak w Kafarnaum.
Otrzymał od Zbawiciela nowe imię: Piotr - Skała
Świadek Przemienienia Pańskiego, był przy Mistrzu w Ogrójcu.
Otwarcie wyznał, że Jezus jest Mesjaszem, Synem Boga ( Mt 16,16).
Choć zaparł się Pana po Jego uwięzieniu, to swoim dalszym życiem dał
świadectwo wierności. Chrystus przekazał mu władze pasterską (J 21,15-17).
Św. Piotr głosił Dobrą Nowinę m.in. w Samarii, Jaffie, Antiochii, Jerozolimie.
Pierwszy biskup Rzymu. Autor dwóch listów Nowego Testamentu.
Za cesarza Nerona został ukrzyżowany głową w dół. Nad jego grobem
wznosi się dziś Bazylika Watykańska. Książę Apostołów jest patronem m.in.
Rzymu, Biecza, Dusznik-Zdroju, Poznania, Trzebnicy, a także rybaków.
W ikonografii: jako papież w szatach pontyfikalnych.
Atrybuty: anioł, dwa klucze - symbolizujące klucze Królestwa Bożego,
kogut, odwrócony krzyż, księga, łódż, pastorał, sieci, skała, tiara.
Święto liturgiczne: 29 czerwca wraz ze św. Pawłem Apostołem Narodów
( i 22 lutego - święto Katedry św. Piotra ).
Św. ANDRZEJ
Młodszy brat św. Piotra. Był rybakiem. Pierwszy powołany przez Zbawiciela
na Apostoła. Pod wpływem św. Jana Chrzciciela poszedł za Jezusem, gdy Ten
przyjmował od niego chrzest w Jordanie. Przyprowadził swego brata do
Chrystusa. Był świadkiem cudu w Kanie Galilejskiej i cudownego rozmnożenia
chleba. Głosił Ewangelię w Poncie i Bitynii oraz w Tracji, Scytii i Grecji. Tam
poniósł męczeńską śmierć - został ukrzyżowany na krzyżu w kształcie litery X.
Jego relikwie znajdują się m.in. w Amalii koło Neapolu, w bazylice w Olkuszu
i w kościele św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła w Warszawie.
Patron m.in. Słowian (zwłaszcza wschodnich), archidiecezji warmińskiej, Neapolu,
małżeństw, podróżujących, rybaków, rycerzy; wspomaga w wypraszaniu potomstwa.
W ikonografii przedstawiany jest jako starszy mężczyzna w długim płaszczu, o gęstych,
siwych włosach i krzaczastej, krótkiej brodzie. Czasami ukazywany jako rybak w krótkiej
tunice.
Atrybuty: krzyż św. Andrzeja (w kształcie litery X), księga, ryba, sieć.
Święto liturgiczne: 30 listopada
Św. JAKUB STARSZY
Syn Salome i Zebedeusza, starszy brat św. Jana Ewangelisty.
Jakub był jednym z trzech - obok Piotra i Jana - uprzywilejowanych uczniów,
dopuszczonych przez Jezusa do udziału w ważnych momentach Jego życia,
jak np.: Przemienienie, wskrzeszenie córki Jaira czy konanie w Ogrójcu. Żywe
usposobienie Jakuba i Jana sprawiło, że Mistrz nazwał ich "synami gromu".
Św. Jakub głosił ewangelię w Jerozolimie, a póżniej - wg św. Izydora z Sewilli-
w Hiszpanii. Apostoł jako pierwszy z grona Dwunastu poniósł męczeńską śmierć
z rozkazu Heroda Agryppy I - został ścięty mieczem ok. 44 roku. Jego relikwie
znajdują się w słynnym hiszpańskim sanktuarium w Santiago de Compostela.
Św. Jakub jest patronem Hiszpanii, Portugalii, zakonów rycerskich, hospicjów,
szpitali, kapeluszników, pielgrzymów i sierot.
W ikonografii występuje jako starzec w długiej tunice i w płaszczu lub jako pielgrzym
w miękkim kapeluszu z szerokim rondem. Jego atrybuty to: bukłak, kij pielgrzyma,
księga, miecz, muszla, turban turecki, torba, zwój.
Święto liturgiczne: 25 lipca.
Św. JAN
Umiłowany uczeń Jezusa. Młodszy brat św. Jakuba Starszego. Był rybakiem.
Razem ze św. Andrzejem poszedł za Chrystusem. Świadek Przemienienia Mistrza
na Górze Tabor, wskrzeszenia córki Jaira i pojmania Jezusa w Ogrodzie Oliwnym.
Jedyny Apostoł, który stojąc pod krzyżem, był świadkiem śmierci swego Pana.
Zbawiciel powierzył mu wtedy swoją Matkę, a Jej Jana jako przybranego syna.
Po Zmartwychwstanu przybył ze św. Piotrem do pustego grobu. W Efezie opiekował
się Maryją aż do Jej Zaśnięcia. Tam też napisał Ewangelię i trzy listy apostolskie.
Przez cesarz Domicjana zesłany na wyspę Patmos, gdzie napisał Apokalipsę.
Zmarł - jako jedyny z grona Dwunastu - śmiercią naturalną. Jego relikwie znajdują się
m.in. w warszawskim kościele p.w. św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła.
Patron m.in. aptekarzy, dziewic, pisarzy, teologów, uprawiających winorośl i wdów.
W ikonografii: jedna z centralnych postaci podczas Ostatniej Wieczerzy, stoi pod krzyżem
obok Maryi. Jego atrybuty: kielich z Hostią, kocioł z oliwą, księga, orzeł.
Święto liturgiczne - 27 grudnia.
Św. FILIP
Był uczniem św. Jana Chrzciciela i przyjacielem św. Andrzeja Apostoła.
W szeregu Dwunastu wymieniany jest zawsze na piątym miejscu. Musiał
cieszyć się szczególnym zaufaniem Pana Jezusa, skoro Grecy właśnie do
niego zwrócili się z prośbą o skontaktowanie się z Mistrzem (J 12,21-22).
Św. Filip głosił Dobrą Nowinę w krainie Partów, w Grecji, Scytii (okolice Donu
i Dniestru) oraz w Azji Mniejszej. Ewangelie wspominają go, kiedy do Jezusa
przyprowadza Natanela - Bartłomieja (J 1,45-51), a także podczas rozmnożenia
chleba i ryb (J 6,1-7) i w czasie Ostatniej wieczerzy; Zbawiciel zapewnia go wtedy,
że kto zobaczył Jego, zobaczył także Ojca (J 14,7-10). Św. Filip został ukrzyżowany
głową w dół i ukamienowany we frygijskim Hierapolis w roku 80.
Relikwie Apostoła przechowywane są w bazylice Świętych Filipa i Jakuba w Rzymie.
Jest patronem pilśniarzy, kapeluszników, czapników i cukierników.
Ikonografia przedstawia go z krzyżem, pastorałem, zwojem, czasami z kamieniami w ręku -
-symbolem swego męczeństwa. Towarzyszy mu anioł.
Święto liturgiczne - 6 maja.
Św. BARTŁOMIEJ
Św. Jan nazywa go Natanelem. Pan Jezus powiedział o nim: To prawdziwy Izraelita, w którym
nie ma podstępu (J1,47). Pochodził z Kany Galilejskiej. Przyjażnił się ze św. Filipem, który
zaprowadził go do Mistrza z Nazaretu. Sceptyczny Bartłomiej zapytał przyjaciela: Czyż może być
co dobrego z Nazaretu? ( J1,46), by po krótkiej rozmowie ze Zbawicielem wyznać:
Rabbi, Ty jesteś Synem Bożym, Ty jesteś Królem Izraela ( J1,49).
Według tradycji św. Bartłomiej głosił Ewangelię w Indiach, Etiopii, Azji Mniejszej, kraju Partów
i Mezopotamii. W roku 70 z rozkazu króla Armenii Astiagesa został pojmany w mieście
Albanopolis, a póżniej ukrzyżowany, żywcem odarty ze skóry i ścięty.
Patron Armenii, Frankfurtu nad Menem, Maastricht, rzemieślników i rybaków.
Jego relikwie spoczywają w katedrze w Benewencie i w bazylice św. Bartłomieja na Wyspie
Tyberyjskiej w Rzymie.
W ikonografii przedstawiany jest w długiej tunice przewiązanej pasem. Bywa ukazywany w scenie męczeństwa.
Atrybuty: księga, nóż, zwój.
Święto liturgiczne - 24 sierpnia.
Św. TOMASZ
Zwany też "Niewiernym", z uwagi na swój sceptyczny względem opowieści pozostałych Apostołów o ukazaniu się im – pod nieobecność Tomasza – zmartwychwstałego Zbawiciela.
Dzięki niemu jednak możemy mieć pewność, że Pan Jezus zmartwychwstał w ciele uwielbionym.
Tomasz doświadczył tego osobiście przez włożenie swych palców i ręki w rany Chrystusa.
Wyznał wtedy: Pan mój i Bóg mój (J 20,28).
Głosił Ewangelię m.in. w Indiach, gdzie poniósł męczeńską śmierć. Jego relikwie znajdują się w bazylice św. Tomasza Apostoła we włoskiej Ortonie (Abruzja), część z nich spoczywa także od 2007 roku w parafii św. Tomasza Apostoła na warszawskim Ursynowie. Jest patronem Indii, Portugalii, Rygi, Zamościa, architektów, budowniczych, cieśli, geodetów, kamieniarzy, murarzy, stolarzy, małżeństw i teologów.
W ikonografii przedstawiany jest jako młodzieniec lub starszy mężczyzna w tunice i w płaszczu, często powraca wątek jego niewierności .
Atrybuty: kątownica, kielich, księga, miecz, serce, włócznia, którą go przeszyto, zwój.
Święto liturgiczne - 3 lipca
Św. MATEUSZ
Św. Marek w swej Ewangelii pisze o nim: Lewi, Syn Alfeusza (Mk 2,14). Mateusz pochodził z Nazaretu w Galilei. Był poborcą ceł i podatków w Kafarnaum. Został powołany przez Jezusa podczas pełnienia swego urzędu (Mt 9,9-13). Autor pierwszej Ewangelii, w której położył nacisk na to, że Pan Jezus jest obiecanym Mesjaszem, gdyż spełniły się w Nim wszystkie proroctwa. Apostoł głosił Dobrą Nowinę w Jerozolimie, a póżniej w Persji i w kraju Partów.
Śmierć męczeńską poniósł w Etiopii. Jego relikwie spoczywają w krypcie katedry w Salerno. Jest patronem księgowych, pracowników kantorów, celników, urzędników podatkowych i trzeżwiejących alkoholików.
W ikonografii zachodniej występuje jako silnie zbudowany, brodaty mężczyzna w długiej białej sukni apostolskiej i w tunice.
Bywa przedstawiany w pozycji siedzącej, kiedy pisze Ewangelię - w towarzystwie anioła przekazującego natchnienie,
Jego atrybuty to księga i pióro, miecz lub halabarda, postać uskrzydlonego młodzieńca, sakwa z pieniędzmi u stóp, torba podróżna.
Święto liturgiczne - 21 września.
Św. JAKUB MŁODSZY
Pochodził z Nazaretu. Był synem Marii i Kleofasa, zwanego także Alfeuszem. Brat Judy Tadeusza i krewny Pana Jezusa. Został pierwszym biskupem Jerozolimy. Jako gospodarz odgrywał ważną rolę podczas tamtejszego Soboru Apostolskiego.
Bronił wolności pogan od przepisów Prawa żydowskiego, szczególnie, by nie poddawano ich obrzezaniu (Dz. 15,13-21). Jego głos był rozstrzygający. Jest autorem listu apostolskiego wchodzącego w skład Nowego Testamentu.
Według historyka Józefa Flawiusz, poniósł śmierć męczeńską na początku lat 60. z wyroku arcykapłana Annasza II -
został strącony ze szczytu świątyni, a następnie ukamienowany. Relikwie Apostoła przechowywane są w bazylice Świętych Filipa i Jakuba w Rzymie. Święty Jakub Młodszy jest patronem dekarzy. Ikonografia przedstawia go w tunice i w płaszczu, z mieczem oraz z księgą. Jego atrybuty to: halabarda, kamienie, korona w rękach, torba podróżna i zwój.
Święto liturgiczne - 6 maj.
Św. SZYMON KANANEJCZYK
Był krewnym Pana Jezusa. Św. Łukasz ewangelista dodaje do jego imienia przydomek "Gorliwy", co świadczy o jego szczególnej żarliwości w głoszeniu Ewangelii i przestrzeganiu Prawa Mojżeszowego.
Ewangeliści Mateusz i Marek nazywają go Kananejczykiem (hebr.ganr - być pełnym pasji). Św Szymon głosił Ewangelię na terenie Babilonii i Persji. Ponoć dotarł nawet do Wysp Brytyjskich. Zginął razem ze św. Judą Tadeuszem męczeńską śmiercią przez ukrzyżowanie albo "rozcięcie piłą na dwoje". Jako przypuszczalne miejsce ich śmierci podaje się Edessę, Persję albo Kaukaz.
Św. Szymon jest patronem diecezji siedleckiej, farbiarzy, garncarzy i spawaczy. W ikonografii zachodniej przedstawiany z dłuższymi włosami i kędzierzawą brodą. Jego atrybutami są: księga, kotwica, palma i piła drewniana, topór oraz włócznia.
Relikwie Apostoła znajdują się w kaplicy Świętych Szymona i Judy w Bazylice św. Piotra, a także w katedrze w Tuluzie.
Święto liturgiczne - 28 pażdziernika.
_1606.jpg)
Św. JUDA TADEUSZ
Miał przydomek "Tadeusz", czyli "Odważny". Był bratem św. Jakuba Młodszego i krewnym Jezusa Chrystusa.
Święty Juda, podobnie jak jego brat, jest autorem jednego z listów Nowego Testamentu. Po Zesłaniu Ducha Świętego głosił Ewangelię w Palestynie, Syrii, Egipcie i Mezopotamii. Niektóre z wędrówek misyjnych odbył razem ze św. Szymonem Apostołem. Część tradycji podaje, że obaj ponieśli śmierć męczeńską w Edessie, Persji albo na Kaukazie. Od XVIII wieku w Austrii i w Polsce bardzo popularne jest nabożeństwo do św. Judy jako patrona od spraw beznadziejnych.
Z tego powodu w wielu kościołach odbywają się specjalne nabożeństwa ku jego czci, połączone z odczytaniem próśb i podziękowań.
Jest patronem diecezji siedleckiej i Magdeburga. W ikonografii widzimy go w długiej, czerwonej szacie lub w brązowo-czarnym płaszczu.
Trzyma mandylion z wizerunkiem Chrystusa. Jego atrybuty to: barka rybacka, kamienie, krzyż, księga, laska, maczuga, miecz, topór, pałki.
Relikwie Świętego znajdują się w Bazylice św. Piotra w Rzymie
Święto liturgiczne - 28 pażdziernika
Św. MACIEJ
Został wybrany do grona dwunastu Apostołów drogą losowania w miejsce Judasza, po jego zdradzie i samobójstwie. Maciej był świadkiem całej ziemskiej działalności Zbawiciela, dochowujac Mu wierności do końca. Głosił Ewangelię w Judei, Etiopii, Kolchidzie i Macedonii, gdzie
uzdrowił 250 ludzi i dokonał licznych nawróceń. Euzebiusz z Cezarei podaje, że św. Maciej poniósł męczeńską śmierć w Jerozolimie przez ukamienowanie. Został dobity włócznią przez rzymskiego żołnierza ( inna wersja mówi, że ten uciął mu głowę toporem).
Patron diecezji trewirskiej, budowniczych, kowali, cukierników, rzeżników. Wzywają go także niepłodne małżeństwa.
W ikonografii przedstawiany jest w długiej, przepasanej tunice i w płaszczu. Atrybutami św. Maciej są: halabarda, księga, kamienie, miecz, topór włócznia. Jego relikwie znajdują się w Trewirze (katedra oraz bazylika św. Macieja ), Rzymie (bazylika Matki Bożej Większej ) oraz w Padwie (bazylika św. Justyny) .
Święto liturgiczne - 14 maja
Na podstawie Kalendarza „365 dni z Maryją” na 2014 r. Wydanego przez Instytut Ks. Piotra Skargi w Krakowie